دو عنصر مهم در قانون جزایی، رشا و ارتشا هستند که به طور گسترده‌ای در سیستم‌های حقوقی مختلف استفاده می‌شوند. رشا به معنای اغوا یا تشویق شخص دیگری به انجام یک عمل جنایی است و ارتشا به معنای کمک به انجام یک جرم است. به عنوان مثال، اگر شخصی دیگر را به ارتکاب یک جرم تشویق کند یا به او کمک کند تا جرمی را انجام دهد، این شخص به عنوان رشا و ارتشا شناخته می‌شود. در اکثر سیستم‌های حقوقی، افراد متهم به این موضوع، جرم رشا و ارتشا می‌گیرند و مجازات رشا و ارتشا را متحمل می‌شوند، از جمله زندان و جریمه مالی.
مسائل حقوقی یکی از موضوعات پیچیده و گسترده‌ای است که در جامعه و روابط انسانی وجود دارد. این مسائل شامل قوانین، مقررات، حقوق و تعهدات مختلفی است که برای حفظ نظم و عدالت در جامعه تعیین شده‌اند.
برای بررسی و تفسیر این مسائل، نیاز به دانش و تخصص ویژه‌ای داریم که تنها افراد متخصص و کارشناسان حقوقی می‌توانند این موضوعات را به خوبی درک کنند. یکی از مفاهیم حقوقی که ممکن است کمتر شنیده شود، مفهوم “رشا و ارتشا” است. این مفهوم به معنای دادن و گرفتن رشوه است.
رشا و ارتشا
رشوه یکی از مشکلات اساسی در جوامع است که می‌تواند به فساد و نابرابری منجر شود. این موضوع در بسیاری از کشورها و نهادها وجود دارد و برای مبارزه با آن اقدامات مختلفی انجام می‌شود.
رشا و ارتشا، می‌تواند به افراد و شرکت‌ها کمک کند تا قوانین را نقض کرده و به منافع شخصی خود برسند. در برخی موارد، این رفتارها می‌تواند به تخریب نهادهای عمومی یا خصوصی و حتی به آسیب رساندن به جامعه منجر شود. بنابراین، لازم است که قوانین سخت و مؤثر برای مبارزه با این پدیده تدوین شود و افرادی که در چنین عملیاتی رشوه دهند، مجازات‌های سنگینی را تحمل کنند.
همچنین، برای جلوگیری از وقوع رشوه، باید فرهنگ سازی مناسبی در جامعه انجام شود تا افراد بتوانند خود را از این پدیده دور نگه دارند. از سوی دیگر، باید شفافیت در فعالیت‌های نهادهای عمومی و خصوصی افزایش یابد تا افراد بتوانند به راحتی از هرگونه فساد و رشوه آگاه شوند.
همچنین، مدیریت منابع مالی و اقتصادی به نحوی که فرصت برای وقوع رشوه فراهم نشود، بسیار حیاتی است. در نهایت، تلاش برای مبارزه با رشوه به عنوان یک وظیفه اجتماعی برای همه افراد جامعه باید مورد توجه قرار گیرد تا بتوانیم یک جامعه عادلانه و پایدار را برای نسل‌های آینده ایجاد کنیم.
جرم رشا و ارتشا
رشوه گیری یکی از مواردی است که در بسیاری از کشورها به عنوان یک جرم شناخته می‌شود. برای این که رشوه گیرنده، جرم رشا و ارتشا محسوب شود، برخی شرایط باید فراهم باشد.
اولین شرط آن است که رشوه باید توسط مامورین و مستخدمین دولتی دریافت شود، چه به صورت رسمی و چه غیر رسمی.
دریافت وجه یا مال باید به منظور انجام یا عدم انجام عملی که به سازمان‌های دولتی مربوط است، صورت گرفته باشد. این موضوع نیز فرقی نمی‌کند که کار مرتبط با وظایف مامور دولت باشد یا نباشد. در صورت وجود این شرایط، مامور رشوه گیرنده و همچنین افراد تصاحب کننده رشوه ممکن است مورد مجازات قرار گیرد.
در بعضی از کشورها، رشوه گیری به عنوان یک جرم جدی شناخته می‌شود و مجازات‌های سنگینی برای آن تعیین شده است، اما در برخی دیگر از کشورها، این مسئله به خوبی ردیابی نمی‌شود و متجاوزین به راحتی می‌توانند از این روش برای کسب منافع شخصی خود استفاده کنند.
مجازات رشا و ارتشا
مجازات رشا و ارتشا در قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری تعریف شده است.
- اگر مقدار ارتشاء یا اختلاس بیش از بیست هزار ریال نباشد، کارمند مرتبط به انفصال موقت از شش ماه تا سه سال محکوم می‌شود، اما اگر مرتکب جرم ارتشا، در مرتبه مدیر کل یا هم درجه مدیر کل یا بالاتر باشد، مجازات وی انفصال دائم از مشاغل دولتی خواهد بود.
این مجازات‌ها به منظور جلوگیری از ارتشاء و اختلاس در دستگاه‌های دولتی و اداری تعیین شده است. این مجازات‌ها نشان از جدیت قانون در برخورد با افرادی است که از موقعیت خود در دولت بهره می‌برند و به جای انجام وظایف و مسئولیت‌های خود، به ارتشاء و اختلاس مشغول می‌شوند. این اقدامات نه تنها به افراد و سازمان‌های مربوطه آسیب می‌زند، بلکه به کل جامعه و اقتصاد کشور نیز ضرر وارد می‌کند.
- قانون ایران در مورد جرم ارتشاء برای کارمندان دولتی قاضی می شود. اگر قیمت مال یا وجهی که اخذ شده باشد، بیش از بیست هزار ریال تا دویست هزار ریال باشد، مجازات متناسب با این جرم تعیین می شود. به گونه ای که کارمند متخلف ممکن است به مدت یک تا سه سال حبس شود و همچنین باید جزای نقدی معادل قیمت مال یا وجه اخذ شده را پرداخت کند. علاوه بر این، او ممکن است از شغلش معلق شود و از سه ماه تا سه سال انفصال موقت از مشاغل دولتی داشته باشد. اما اگر متخلف در مرتبه مدیر کل یا هم درجه مدیر کل یا بالاتر باشد، مجازات بیشتری برای او تعیین می‌شود.
- اگر کارمند دولتی مبلغی بیش از دویست هزار تا یک میلیون ریال را به طور غیر قانونی دریافت کند، مجازات جرم ارتشا برای او تا دو تا پنج سال حبس به علاوه پرداخت مبلغ معادل قیمت مال یا وجه گرفته شده و انفصال دائم از خدمات دولتی و تا 74 ضربه شلاق است. اگر کارمند در درجه پایین تر از مدیر کل باشد، مجازات وی انفصال موقت از شش ماه تا سه سال می باشد. این قانون با هدف جلوگیری از فساد و سوء استفاده از مال عمومی تصویب شده است و نقض آن عواقب خطیری را به همراه خواهد داشت.
- اگر قیمت مال یا وجهی که گرفته شود بیشتر از یک میلیون ریال باشد، مجازات شامل حبس از پنج تا ده سال، پرداخت جزای نقدی معادل قیمت مال یا وجه گرفته شده و انفصال دائم از خدمات دولتی است. در صورتی که کارمند مرتکب ارتشا در مرتبه پایین‌تر از مدیر کل باشد، مجازات انفصال موقت از شش ماه تا سه سال ممکن است. همچنین، مالی که به عنوان رشوه تحصیل شده است، به نفع دولت ضبط می‌شود.
شکایت از ارتشا
راشی، پس از اینکه به پرداخت رشوه مجبور شد، ممکن است احساس پشیمانی کند و تصمیم بگیرد از این وقایع به مقامات صلاحیت‌دار گزارش دهد. او ممکن است بخواهد ارتشا و وقوع این جرم را گزارش دهد تا اقدامات لازم برای جلوگیری از وقوع موارد مشابه گرفته شود. این اقدام نه‌تنها می‌تواند به او کمک کند تا از این تجربه برای دیگران هشدار دهد، بلکه می‌تواند به او احساس انگیزه و رهایی از بار پشیمانی هم بخشد.
شکایت از ارتشا یک فرآیند حقوقی است که برای افراد و شرکت‌ها در مواقع مختلف ایجاد مشکلات و ناهنجاری‌ها نیازمند است. این فرآیند ممکن است به دلیل عدم ارضای نیازها، خسارت جسمی یا مالی، تخلفات قانونی یا هرگونه نقض حقوق شخصی انجام شود.
اولین قدم در شکایت از ارتشا آن است که شاکی باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه نموده و شکواییه تنظیم شده خود را از طریق دفتر خدمات قضایی برای دادسرای صلاحیت دار ارسال نماید. دفتر خدمات پس از ثبت شکایت و اطمینان از رعایت مقررات قانونی، شکایت را به دادسرای صلاحیت دار ارسال می‌کند. سپس دادسرا پس از بررسی وضعیت، مصادقه و تعیین اختیارات قانونی، دادخواست را به دعوی کننده ابلاغ می‌کند و مراحل دادرسی رسمی را آغاز می‌کند.
پس از وصول شکایت از رشا و ارتشا به دادسرا، معاونت ارجاع دادسرا مسئول ارسال شکایت به یکی از شعب دادسرا می‌شود. این ارسال پس از بررسی و تایید مدارک و شواهد مربوطه انجام می‌شود. در این زمان، پرونده شما به شعبه ارجاع می‌شود و برای شاکی جرم ارتشا، اس‌ام‌اسی حاوی اطلاعات مربوطه ارسال می‌شود. در این اس‌ام‌اس، شاکی موظف به حضور در شعبه دادسرا می‌شود و باید با داشتن مدارک و اسناد اثبات‌کننده مانند فیش واریز وجه و سایر مدارک مربوطه، اتهامات خود را اثبات کند.
دادسرا یکی از مراحل اصلی در فرآیند قضایی است که در آن موارد تحقیق به شاکی اعلام می‌شود تا او موظف باشد به اجرای آن موارد بپردازد. این اقدام به منظور اطمینان از اجرای دقیق و صحیح دستورات قضایی است که در نهایت به حفظ عدالت و حقوق افراد کمک می‌کند. به عنوان مثال، اگر دلیل اثبات کننده جرم، مانند شهادت شاهدان، وجود داشته باشد، دادسرا می‌تواند شاکی را به ارائه شهادت دعوت کند. این اقدام برای اطمینان از اینکه هیچ گونه تلاشی برای انحراف از حقیقت و انصاف در دادگاه انجام نشود، بسیار حیاتی است.
وکیل پایه یک دادگستری نرگس رستمی، بهترین وکیل کیفری غرب تهران است که در زمینه دفاع از موکلین در دعاوی کیفری فعالیت می کند. او دارای تجربه‌ای بیش از 10 ساله در این زمینه است و با موفقیت‌های بسیاری در دفاع از موکلین خود مشهور شده است. این وکیل پایه یک با داشتن دانش و تجربه گسترده در حوزه حقوق کیفری، به عنوان یکی از بهترین وکلای کیفری در غرب تهران شناخته می شود. او با دانش عمیق و توانایی‌های حرفه‌ای خود، موکلین خود را در تمامی مراحل راهنمایی و همراهی می‌کند.
عناصر روانی جرم رشا و ارتشا
رشوه گیرنده باید با آگاهی کامل از عواقب و مخاطرات اقدام به گرفتن وجه یا مال کند. این عمل باید با سو نیت و با دانش کامل از اینکه چه می‌خواهد انجام دهد انجام شود. به عبارت دیگر، گیرنده باید بداند که در حال انجام یک فعل غیرقانونی و ناقض اخلاق است.
اگر گیرنده، از کسی مال یا وجه به عنوان هدیه یا قرض الحسنه بگیرد و بعد مشخص شود که این عمل به منظور دریافت امتیاز خاص یا امضای سند بوده است، به علت عدم وجود قصد مجرمانه، جرم رشا و ارتشا محقق نمی‌شود.
رشا و ارتشا به عنوان جرایم عمومی، به شدت تحت تاثیر عواقب قانونی قرار می‌گیرند. این جرایم به صورت جدی تلقی می‌شوند و دادگاه عمومی محل وقوع این جرم، صلاحیت رسیدگی به آن را دارد، اما اگر دادگاه تشخیص دهد که رشا یا ارتشا به عنوان یک فعالیت جهت اختلال در نظام جمهوری اسلامی ایران انجام شده باشد، دادگاه انقلاب مسئولیت رسیدگی به این موضوع را بر عهده می‌گیرد. این نوع اقدامات به شدت محکوم شده و با مجازات رشا و ارتشا سنگین کیفری همراه است.
حال کمی به معرفی انواع دعاوی کیفری می‌پردازیم. دعاوی کیفری به دعاوی حقوقی اشاره دارد که به دلیل نقض قوانین کیفری یا جرایمی که به شخص یا مالکیت دیگران آسیب می رساند، ایجاد می شود. این دعاوی می توانند شامل جرایم مانند قتل، آزار و اذیت، دزدی، کلاهبرداری، تبانی، تجاوز، مواد مخدر و جرایم اقتصادی باشند.
عنصر مادی جرم رشا و ارتشا
رشوه دادن یکی از جرایمی است که در بسیاری از کشورها با تدابیر سختی مورد تعقیب قرار می‌گیرد. این عمل به معنای انتقال وجه یا مالی به ماموران دولتی یا کارمندان عمومی به منظور انجام یا عدم انجام وظایف مربوط به حکومت یا نهادهای عمومی است. این عمل به طور عمده به منظور تسهیل در انجام کارهایی که باید به رایگان انجام شوند انجام می‌شود.
در بسیاری از کشورها، رشوه دادن و گرفتن رشوه هر دو به عنوان جرم محسوب می‌شوند و با مجازات‌های سنگینی همراه است. این تدابیر انتظار دارند که کارمندان عمومی و ماموران دولتی به صورت صداقت و عدالت در انجام وظایف خود باشند و از هرگونه فساد و فریب‌گیری دوری کنند. اما متاسفانه، در بسیاری از کشورها هنوز هم این مشکل وجود دارد و افرادی که به دنبال تسهیل در انجام کارهایشان هستند، به رشوه دادن متوسل می‌شوند.
تشکیل یک باند یا رهبری شبکه ارتشا یک جرم سنگین است که ممکن است منجر به مجازات‌های سنگینی شود. بر اساس قانون تشدید مجازات، افرادی که در این جرم متهم شوند، ممکن است با مجازات‌هایی مانند ضبط اموال کسب‌شده از طریق رشوه، حبس از 15 سال تا ابد، یا حتی مجازات فساد فی‌الارض مواجه شوند.
این مجازات‌ها به دلیل خطری که تشکیل یک باند یا رهبری شبکه ارتشا برای اقتصاد و نظم کشور ایجاد می‌کند، بسیار سنگین است. بنابراین، اگر افراد با این جرم متهم شوند، بهتر است به یک مشاور حقوقی مراجعه کنند تا حقوق و مجازات‌های مربوطه را درک کنند و بهترین راه‌حل برای دفاع از خود را پیدا کنند.
سخن پایانی
رشا و ارتشا دو عبارت است که اغلب در قانون جزایی به کار می‌روند و به معنای ارتکاب جرم و اقدامات غیرقانونی می‌باشد. مجازات رشا و ارتشا معمولاً به ویژه در صورت ارتکاب جرم‌های جنسی و خشونت بر روی کودکان و زنان بسیار سنگین است. این اقدامات محکوم به مجازات است و قانون به منظور جلوگیری از این اقدامات سختگیرانه علیه مرتکبان آنها است. اهمیت حمایت از قوانین مرتبط با رشا و ارتشا و اعمال جرم رشا و ارتشا برای مرتکبان این اقدامات، برای جامعه بسیار مهم است تا بتوان از این نوع جرم‌ها جلوگیری کرد و حقوق انسانی را حفظ کرد.